Dlaczego kultura europejska obawia się wilków?

Dlaczego większość ludzi boi się wilków?
 Mit złego wilka
Cała prawda; dlaczego wilk nie jst bezlitosnym zabójcą?

Wilk jako opiekun czy bezlitosny zabójca?

To, w jaki sposób odbieramy wilka, w dużej mierze zależy od kultury, w której się wychowaliśmy!

 

   Choć wilk dla większości ludzi pozostaje synonimem bezlitosnego zabójcy i przewrotnego drapieżnika, wynika to w większej mierze z wierzeń i obaw naszych przodków, niż z racjonalnej obawy przed tym drapieżnikiem. 
Stało się tak dlatego, że okres w którym ludzie osiedlili się na stałe w  niewielkich osadach, hodując zwierzęta i uprawiając ziemię był w europie stosunkowo długi, bo trwał niemal aż do końca XVII wieku.
W tym czasie, choć ludzie wciąż otoczeni byli wielkimi, pierwotnymi puszczami, stopniowo tracili potrzebę współdziałania z naturą, na rzecz karczowania lasów na potrzebę zwierząt hodowlanych. 
A natura wciąż otaczała niewielkie wioski, rozsiane w dużych odległościach. 
Wilk, który wcześniej często był pomocnikiem w polowaniach, stał się nagle groźnym przestępcą, który zakradał się do obór, napadał na zwierzęta pasące się na polach.
Z powodu zwiększającej się liczby ludzi malała ilość dzikiej zwierzyny w lasach, przez co watachy wilków, stopniowo wypierane, były zmuszone do polowań na zwierzęta hodowlane oraz samotnych ludzi.
W ten sposób, stopniowo wykształcił się przed nim lęk.

Natomiast w wielu kulturach, które pozostały ludami koczowniczymi, wilk wciąż pełnił rolę pomocnika przy polowaniach.
Był opiekunem lasów, bez którego żadne polowanie nie mogło zakończyć się sukcesem.
Indianie Ameryki Północnej zakładali na siebie skóry w wilków, by w ten sposób podkraść się do bizonów, dla których te drapieżniki nie są zbyt groźne. 

 

Chrystianizacja a symbol złego wilka.

Choć wilk w wielu kulturach łączony był z porywczością, a jego kły (np. Dla Celtów) miały moce magiczne, dopiero wprowadzane na początku średniowiecza chrześcijaństwo, w znacznej mierze przyczyniło się do postrzegania wilka jako symbol zła.
Wilk przedstawiany jest w Biblii w sposób negatywny, choć większość wzmianek o wilkach ma znaczenie przenośne. Już w Księdze Rodzaju można przeczytać : "Beniamin – wilk drapieżny, co rano rozrywa zdobycz, a wieczorem rozdziela łupy" (Rdz 49,27). 
Ponieważ w dawnych wierzeniach zarówno Słowian, Bałtów oraz Germanów wilk był często utożsamiany z istotami duchowymi, opiekunem lasów i symbolem siły, po wprowadzeniu chrześcijaństwa stał się ofiarą wierzeń, które uosabiał.

 

Wilk wierzchowcem czarownic.

Wilk bardzo szybko stał się alegorią dwóch grzechów głównychchciwości i nieumiarkowania w jedzeniu i piciu. 
Ponieważ już wcześniej  (w kulturze Germańskiej) posiadał cechy demoniczne, wraz z chrześcijaństwem stał się towarzyszem czarownic i sługą  diabła.
W późniejszym średniowieczu wierzono, że czarownice używają wilków jako wierzchowców.
Jak pokrewieństwo z psem ratuje wilki
Dopiero gdy zaczęto badać wilki w sposób naukowy, łącząc je bliskim pokrewieństwem z psami, okazało się, że choć wilki rzeczywiście są nader silnymi i sprytnymi drapieżnikami, są także wiernymi sobie nawzajem w watasze towarzyszami.

Także przeświadczenie o bliskim pokrewieństwie z wiernym pomocnikiem człowieka; psem, pozwoliło wielu ludziom na powrót przekonać się o pięknie,sile i majestacie tych zwierząt...

Yasmeen Phulpoto

5 komentarzy:

  1. Wilk jako straszak dzieci w bajce o Czerwonym Kapturku, albo o Siedmiu koziołkach jeszcze do niedawna dyscyplinował niesforne pociechy. Demoniczne cechy wyimaginowanej bestii pełniły "pozytywną" funkcję w procesie wychowania ! Skutki jednak były i są opłakane !
    A tak na marginesie - dlaczego mówimy "człowiek człowiekowi wilkiem ? Przecież wataha wilków to godny naśladowania przykład dużej, poukładanej rodziny !
    Dzięki za piękny i mądry felieton !

    OdpowiedzUsuń
  2. Szczerze mówiąc, nigdy nie spotkałam się z wyjaśnieniem etymologii tego przysłowia, mogę więc jedynie wysnuć hipotezę. Sądzę że podobnie jak teoria dominacji i samca alfa w wilczym stadzie, tak i to przysłowie wzięło się z badań nad psychiką i zachowaniem wilków w stadzie pozostających z niewoli, np.w zoo.
    Dziś wiadomo, że w naturze, dwa wilki o podobnej sile odłączają się od watachy tworząc własne, jednak w niewoli, zamknięte na określonym obszarze rozpoczynają walkę, często na "śmierć i życie" o przywódctwo.
    Obserwując takie zachowania, badacze w XIX i XX wieku stwierdzili(całkowicie błędnie), że wilki są zwierzętami agresywnymi nawet dla siebie na wzajem. Tymczasem tak jak napisałaś, w naturze watacha funkcjonuje raczej jak rodzina;)

    OdpowiedzUsuń
  3. Interesujący tekst.
    Wilki,węże,a w morzach i oceanach rekiny,zostały napiętnowane przez człowieka.
    Do mitów należy zaliczyć opowieści o atakach wilków na ludzi.W praktyce nie ma potwierdzonych doniesień na ten temat.A kiedy mogła żyć owa"wilcza Ewa"w Europie?Badania genetyczne dowodzą,że obecne potomstwo tej wilczycy jest pozostałością wielkiej wilczej populacji,żyjącej dawno temu w lasach Europy Środkowo-Wschodniej.Czas życia "wilczej Ewy"należałoby określić na tysiąc lat wstecz.
    Analiza tzw.DNA mitochondrialnego,przekazywanego wyłącznie ze strony matki,wykazała,że większość
    żyjących wilczych hord na terenie od linii Brześć-Mińsk-Moskwa pochodzi od jednej samicy.
    Największą różnorodność genetyczną stwierdzono w okolicach Kirowa.Można zatem przypuszczać,że to tam
    znajduje się wilczy matecznik Europy i tam żyła"wilcza Ewa".
    www.youtube.com/watch?v=nXG7nd5TseU
    Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
  4. Dziękuję za komentarz.
    Mówiąc szczerze, bardzo zaciekawiła mnie teoria "wilczycy Ewy". Faktycznie najstarsze pozostałości po psowatych pochodzą z okolic europy, jednak z pewnością chętnie obejrzę film.
    Cieszę się że nie tylko mnie interesuje historia psowatych.
    pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  5. Mity i legendy to wyobrażenia ludzi o wilkach. Prawdziwą naturę wilka odkryjesz, gdy spotkasz go w górach... w nocy... i do tego jest głodny...

    OdpowiedzUsuń

Dog Blog na psią łapę wspiera rzetelne, ciekawe i niestandardowe traktowanie psiej tematyki. Z racji kontrowersyjnych tematów, opinie autorki bywają subiektywne; w przeciwieństwie do zawartych w artykułach faktów.
Jeżeli czytany artykuł zainteresował, zezłościł lub nie w pełni wyczerpał temat, napisz swoją opinię, lub zaproponuj temat kolejnego artykułu!
Każdy komentarz jest brany pod uwagę i stanowi dla autorki cenną wskazówkę;)